An tigsik (inaapód man na kansíng sa Daan na Bikol) saróng suánoy na porma nin halìpót na rawitdáwit na minapahilíng kan natural na talento kan mga Bikolano sa pagberso. Kompwesto iní nin duwa o abot apát na taytáy na igwáng walóng silaba o sobra pa. Lambáng sarô kainí igwáng eskimang saróng sarambit o mono-rhyme. Pabigláng tinitìyáw o inginungúsò iní sa atubángan nin pagtirípon. Iní kadaklan makangirít, o igwáng "piltik" sa siisáy man na pinapatamáan. Nahihímò na "sarambít" o barágay sa padalían na pagkawingkawíng kun mahúsay an paratigsík.
An pagtigsík sa abatáyo (orogmahan asin irinoman) naglilíbot sa aragitong, natindóg dangan natigsík asín kaipúhan tulos na masimbág kan sarô man na daíng abála. Iní dapat halìpot saná, panô nin maragsíp na subá o pagsugót. Sa siring na kamugtákan, daí pwede an haláwig na pagtarám na garó na nag-oosipón, huli ta siring sa basong naglilíbot, makakantiyawán an paratigsík asín mapapatúkaw.
An nagtitirigsíkan sa mga irinóman mayong ibáng tuyo kundì magtaó nin lingáan asín kaogmáhan sa aratúbang. An magayón na tigsik minaladáwan nin maliksíng pag-isip, alistong pagsubá, asín nakakakilhág na pagsugót. Iní huli ta igwáng mga pagkakataón na may dikít na pagwakî. Kumbagá, saróng pagobkás nin masilyab na dunong. Nahihilíng an talento sa paggobkás na iyán kun biglâ napurusngak o naharakaták an pag'iríba.
Alágad, sa modernong kamugtákan sa kulturang Bikolnon haros pormang literaryo na saná iní pero pighihingówa na mabúhay sa tunay na praktis kan lumang panahón. Kun dati saróng pagbeberso kaidtóng panahón sa tirípon na itinitìyáw saná asín daí isinusúrat, ngonyán ipinapalagdâ na sa libro na minaluwás garo saróng halipot na rawitdáwit na may pagkaagíd sa haiku kan Hapon. Paráti apát na taytay na iní asín sa aktwal na tirigsíkan garo igwáng kalabáan, oróg na kun araporado an gabós na magtindóg asín magtigsík man.
Mga halimbáwà nin tigsík:
Tigsík ko si padì,
An boses garó na sa tabilí!
Tigsík ko an saíyang buskáy,
Aro-aldáw kong rinuruskáy!
Tinitigsík ko an saímong burak,
Mahamót asín daí pa nabùkád,
Ingáting gayo, ta tibáad may makatàmák!
Tigsík ko an mga burát,
Usmák na an mga ngurápak kun lasngág!
An pormang literaryong iní pambihírà huli ta daí nakukuá sa mas darakúlang grupong etniko sa Filipinas. Nakagamót nanggád iní sa daan na kulturang Bikol malà ta igwá pang saróng katagâ an mga Bikolano sa pagladáwan kan nasábing kaugalián nin pag-ogmá sa katiriponan. Inaapód man ining pag-aálap.
Hale man sa www.camarinessur.gov.ph:
Locally known as ?tigsik?, it literally means ?a toast? during a gathering. Tigsik, as defined by some researchers, is a short, witty, on-the-spot composition often in 3 or 4 lines on varied subjects. It may be comparable to the Japanese ?haikus?.
They are commonly observed during merrymaking and banter as when a guest would raise a cup and honor the celebrant saying: ?Tinigsik ko ining arak manogod ki Don Claro.?(I propose a toast in honor of Don Claro) The person to whom this line is delivered will then answer as well as others who were present.
In modern times, however, tigsik gained its popularity in drinking sprees. This time, it is considered to be a puzzling remark but filled with humor and satire. Whimsical in character, it is often played during celebration of fiestas as the means for fun and excitement.
A research on this one form of oral literature indicates that it does not only reveal the physical and environmental aspects of life but also the psychological nuances and values as experienced by the Bikol people(Morallo).
Social Theme
Tigsik ko sa tanglad
Tinanom ko sa natad
Kun siisay man maghagad
Tatawan ko nanggad.
Moral Theme
Tigsik patagasan ngani,
Halangkaw mong gawegawe,
An masuhayon na aqui,
An maraot mong ugali,
saimo man sana mapuli
Erotic Theme
Tigsik ko sa kalunggay
Tinanom ko buhay,
Ginabot ko tunglay.
Economic Theme
Tigsik ko si eskuwela,
Pinag-adal nin tuda,
Nganing makatrabaho ka.
Religious Theme
Tigsik ko si Santo Kristo
Magpreparar na kamo,
Ta madali na ang Biyernes Santo.
